De Rogstaekerslegende
Vae zeen as Rogstaekers geboeëre
De vastelaovendjveering in Wieërt és hieel nauw verbônge mette plaatselikke legende vanne rog, woeë-aan de Wieërtenare de naam Rogstaekers ontlieëne. Volges de legende rieëj ieëuwe gelieëje ´nne vrieëmdje koupmân mét ´ne wage vés op doeerreis doeër Wieërt.
Doeër ´t schokke vanne wage oeëver de hobbelige kei-je veel ´nne groeëte rog vanne wage en blieef onopgemêrrektj doeër de voormân in Wieërt ligke. ’t mot ´n groeët en verschrikkelik bieëst gewaesj zeen, op ´t ieerste gezicht zoeë waat as ´n monster uut de hel. De brave Wieërtenare di-j ´t bieèst vônge, méndje zellufs dette duuvel eur stédje belaagdje.
Op allerlei-j muugelikke meneere woeert de bevolking gewaarschowdj. Hendrik de Vos rieej op ziêne os met ´nne toeter roond, Peter de Bont waas d´n umrooper en houwdje op ´n bespanne biecaer de pestoeer en de schötteri-j woeerte um höllep geroope.
De dappere leepe tesame met hârke, gaffels, reêke, zei-j-ze, hellebaarde, lânse, scheetgewieere en zellufs ´n kenon. Unne galg woeert opgerichtj; d´r woeert mood ingedroonke en de vrölluj spoeerdje eur manne aan, terwiêl weer ânger vrölluj eur manne prebieerdje aaf te hoaje van ´t duvelse gedrocht.
Wis ´ne echte striêd és ´t noeets gekaome umdet de Wieërtenare zich hieel verzichtig toeendje. Daonaeve haaj de koupmân op ´n gegaeve memênt zien verlees inne gaate. Hae drej-dje um en kwoom oppe plaats terwiel de noeedklokke nog loowdje en de mînse nog altiêd oeever d´n aanval aan ´t oeeverlégke woeere.
Hae drong zich oppe vuuergroond en maakdje ´n indj aanne konsternâsie doeer de vés op ziêne wage te smiête en te roope: “Gy lompe Weertenaers weet gewis dat dit heden was mynen vis” Vanaaf toen woore de Wieërtenare “De Rogstaekers” geneumtj.
De Rogstaekers
Ne zieëkere Jan woor d’n ieërste dae met rieëje Rogstaeker mocht heîte. Det woor nao ‘ne insgeliêk zekwuuërtige as onaeve striêt tösse dae met ‘ne reêk gewaopendje Wieerter boôremins en ‘ne rog dae vanne vesker aafgevalle woor. Schamfoeterdje ze d’r intj nuuëgetieëndje ieëuw nog töchtig met, allewiel es Rogstaeker ’n soeërt geuzennaam dae mennig mins inne Midde-Limburgse centrumgemeindje met ieër wiltj draage.
Zoeë ouch de leede vanne vereiniging di-j in 1926 vör ’t ieërst de lâmp aanstoeëk: De Rogstaekers. Stedelike Vastelaovundjvereiniging De Rogstaekers luîptj al ruum tachentjig jaor te hoort en te paerd vör de jaorlikse vastelaovundj, in Wieërt nog almer volksfieëst nómmer ein.
De evolusie vanne soeërt, ’n schrânkelendj perses det ouch neet verbeej es gegânge aanne vastelaovundjveerders vanne Rogstaekersstad, hieët opendoor inne twîntjigste ieëw völ nôw geleîd gegaeve vör ’t haoje vanne vastelaovuntj. De Rogstaekers zeen daobeej almer duudeliker gaon optraeje wi-j de vuuërzîngers en krieëgen ’t daomej zoeë drök as de pan met vastelaovundj.
D’r mos waal eemus in al det gekaakel zörrige det ve ei-jer blieëve zeen. ’t Es alledaag geine kêrremes en daorum wiltj de stedelike vastelaovundjvereiniging jaorliks ketshuuëvel haoje inne Wieërter binnestad, met völ harmeni-j oeëver en wieër. Onbetwisje hoeëgvleeger ônger de vluuëgels vanne “Mötse” es de Groeëte Rogstaekersoptocht. Dit kûnststökske zeedje nêrreges ângers, allein al umdet d’r gein advertênsies met aafgaon en ouch gein klómmele, mer zjuust völ kloons, kolder en kluuër.
Ouch mótte ve neume: De Ellufdje van de Ellufdje met Litjesfestival, de Bônte Aovundje en Wichtermiddige (12x uutverkochtj Munttheater!), de Nacht van de Nôwe Preens, ’t Boorebâl, de Installasie en Resepsie van de Rogstaekerspreense, de Dialektmès (plat inne kêrrek), ’t Lindeboom Slaag um de Mêrrentj en ’t Verbörre van de Rog met aafsloêtendj Veurwêrrek.
En dao es ’t nog neet aovuntj mej! Naeve völ schriêve en vriêve zeuke de Rogstaekers hej op nao de zjuuste toeën um vuuëre meziek uut te loûpe. Met brejje höllep van börgers, besteûr, bescheeters en bezeûkers kriegtj de stedelike vereiniging ’s aame met ettelike tieëndoêzendje aangefoêmeldje kaantjels en kuîtbókse âljaor de riêke volksgebroêke “drej daag” lang te weetere in ’n wêrrem waskuûp vôl vastelaovuntj.
En eederskieër as vlak vuuër ’t assekruûske de leste “Wieërt Alaaf!” van ’n sezoen vôl lôl en flauwekûl hieët geklônke, kan neeme bestri-jje, ouch in de einentwîntjigste ieëw neet: “De Wieërter vastelaovundj, waêrt um te bewaare!”
Meer informatie over de Rogstakers vind je op de website www.vvderogstaekers.nl.
